Zmiany w funkcjonowaniu przedsiębiorców w dobie Koronawirusa (COVID -19)

Powstała sytuacja epidemiologiczna wymusiła wiele zmian. Zostały one wprowadzone do systemu prawnego ustawą z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020 roku, poz. 374) oraz ustawą z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie wskazanej powyżej ustawy (Dz.U. z 2020 roku, poz. 568). Wskazane akty prawne to tzw. ,,tarcza”. Jednakże ustawa z dnia 31 marca 2020 roku w wersji dostępnej na stronie Rządowego Centrum Legislacji (http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000056801.pdf) liczy łącznie 91 stron. Do tego dochodzą wydawane każdego dnia rozporządzenia, inne ustawy oraz wcześniej uchwalone przepisy w wersji często zmienionej w ostatnich dniach. Finalnie porządek prawny w czasie pandemii jest niejasny i niestabilny, natomiast potrzeby zwykłych ludzi i przedsiębiorców tak duże jak rodzące się niejasności. Dodatkowo wprowadzone zmiany są często powiązane z ograniczeniami i obowiązkami, a nawet karami. Jednym z problemów są codzienne zakupy. O ile każdy z Nas może, czy wręcz powinien ograniczyć wizyty w sklepach, przedsiębiorcy musieli wprowadzić zmiany dotyczące zachowania nowych standardów bezpieczeństwa oraz wprowadzenia zakupów dla seniorów pomiędzy 10:00 a 12:00 z dnia na dzień.

 

W kolejnej części (nakazy, kary) są opisane wybrane zagadnienia prawne dotyczące wprowadzonych obowiązków dla przedsiębiorców, zwłaszcza prowadzących sklepy, hurtownie, czy własne stragany. Natomiast podsumowanie stanowi próbę opisania tych problemów w sposób zrozumiały i dostępny dla każdego z czytelników.

 

NAKAZY

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów Warszawa z dnia 31 marca 2020 roku (Dz.U. z 2020 roku, poz. 566) w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii - § 9 ust. 5 w okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 roku może przebywać w obiektach handlowych lub usługowych, o których mowa w § 8 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz w placówkach handlowych w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. z 2019 r. poz. 466), w tym samym czasie, nie więcej niż: 1) 3 osoby na jedno stanowisko kasowe, z tym że w godzinach 10.00 – 12.00 mogą to być wyłącznie osoby powyżej 65. roku życia, 2) 3 osoby na jedno miejsce prowadzenia sprzedaży – w przypadku handlu na straganie lub targowisku – z wyłączeniem osób stanowiących obsługę tych obiektów, placówek, targowisk oraz straganów. Zgodnie z § 9 ust. 6 wskazanego powyżej rozporządzenia w okresie od dnia 1 kwietnia 2020 roku do dnia 11 kwietnia 2020 roku osoby, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2 (klienci i obsługa), są obowiązane nosić podczas zakupu towarów lub usług rękawiczki jednorazowe. Zgodnie z § 9 ust. 7 wskazanego powyżej rozporządzenia w okresie od dnia 2 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 roku: 1) obiekty handlowe lub usługowe, o których mowa w § 8 ust. 2 pkt 1 i 2, placówki handlowe w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, oraz zarządzający targowiskami (straganami) są obowiązani zapewnić rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk; 2) obiekty handlowe lub usługowe, o których mowa w § 8 ust. 2 pkt 1 i 2, oraz placówki handlowe w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni, są obowiązani dokonywać po każdym kliencie dezynfekcji stanowiska obsługi lub stanowiska kasowego.

Definicja placówki handlowej znajduje się w ustawie z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta  oraz w niektóre inne dni, gdzie zgodnie z art. 3 pkt 1) gdy mowa o placówce handlowej - należy przez to rozumieć obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklep, stoisko, stragan, hurtownię, skład węgla, skład materiałów budowlanych, dom towarowy, dom wysyłkowy, biuro zbytu - jeżeli w takiej placówce praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych.

 

KARY

Zgodnie z art. 48a ust. 1 pkt 3) ustawy z dnia 5 grudnia 2008 roku o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2008 roku, nr 234 poz. 1570) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 31 marca 2020 roku o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-191) (Dz.U. z 2020 roku, poz. 567) (dalej: ustawa) kto w stanie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie stosuje się do ustanowionych na podstawie art. 46 lub art. 46b nakazów, zakazów lub ograniczeń, o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 3-5 lub w art. 46b pkt 2 i 8, podlega karze pieniężnej w wysokości od 10 000 zł do 30 000 zł. Art. 46 ust. 4 pkt 3) ustawy traktuje o czasowych ograniczeniach funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy, natomiast pkt 5) o obowiązku wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów. Zgodnie z art. 48a ust. 3 ustawy kary pieniężne, o których mowa w ust. 1 wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, państwowy powiatowy inspektor sanitarny i państwowy graniczny inspektor sanitarny. Zgodnie z ust. 4 decyzja w sprawie kary pieniężnej podlega natychmiastowemu wykonaniu z dniem jej doręczenia. Decyzję tę doręcza się niezwłocznie. Natomiast zgodnie z ust. 7 kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa i są wpłacane w terminie 7 dni od dnia wydania decyzji. W przypadku kar, o których mowa w ust. 1, są one wpłacane na rachunek bankowy właściwej stacji sanitarno - epidemiologicznej.

 

PODSUMOWANIE

Sklep, stragan, hurtownia, czy targowisko są obiektami handlowymi, wobec czego stosuje się do nich powyższe obostrzenia. Przepisy używają pojęcia ,,placówka handlowa”. Zgodnie z ustawową definicją jest to obiekt, w którym jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem. W praktyce może to być więc każde miejsce, o ile będzie w nim zawierana transakcja pomiędzy przedsiębiorcą a klientem. Zatem każdy sprzedawca powinien dostosować się do wprowadzonych obostrzeń. Na jedną kasę lub jeden stragan może przebywać w sklepie /przy straganie maksymalnie 3 klientów. Zarówno klienci jak i obsługa muszą stosować środki ochronne. Ekspedient musi nosić rękawiczki. Właściciel sklepu, straganu, hurtowni musi zapewnić każdemu klientowi rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk. Użycia łącznika ,,lub” oznacza, że mogą to być łącznie rękawiczki i dezynfekcja lub jeden z tych środków, wedle uznania właściciela. Co ciekawe, jeżeli właściciel sklepu czy straganu zdecyduje się na środki do dezynfekcji rąk, nie zwalnia to klienta z obowiązku stosowania rękawiczek jednorazowych. Ponadto po każdym kliencie właściciel musi dokonać dezynfekcji stanowiska. W kwestii pory dla seniorów, taka zmiana została prawnie usankcjonowana. Pomiędzy godziną 10:00 a 12:00 w sklepie mogą przebywać wyłącznie osoby 65 roku życia. Oznacza to, że nawet jeżeli nie ma w sklepie takich klientów, pomiędzy 10:00 a 12:00 nie mogą w nim przebywać młodsze osoby. Ten zakaz nie dotyczy straganów i targowisk, przy czym nie można wykluczyć, że nadgorliwy inspektor lub policjant będzie chciał ukarać sprzedawcę warzyw na targu, który o godzinie 11:00 sprzeda kilogram jabłek osobie w wieku 50 lat. Za niedopełnienie któregoś z powyższych punktów grozi kara od 10.000,00 zł do 30.000,00 zł wedle uznania Sanepidu. Decyzja Sanepidu może być następstwem informacji od Policji. Zatem nie musi to być tylko w przypadku kontroli pracownika Sanepidu. Od decyzji Sanepidu można odwołać się, ale co do zasady kara ma być zapłacona lub może być egzekwowana natychmiast. Na dzień dzisiejszy ograniczenia obowiązują do dnia 11 kwietnia 2020 roku, ale zapewne okres ten zostanie wydłużony, a wprowadzone zasady mogą zostać zaostrzone.

 

Artykuł został opracowany przez Adwokata Tomasza Psiuch

Stanowi jego wyłączną własność i nie może być kopiowany ani udostępniany przez inne osoby niż autor jako własny